Kijk, sinds oktober 2021 hebben we in Nederland een nieuwe manier om gokverslaving tegen te gaan: het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen, ofwel Cruks. Dit register is ontworpen om spelers met een gokprobleem te beschermen door hen te weren bij alle online en fysieke aanbieders met een vergunning. Een slimme zet van de Kansspelautoriteit (Ksa), onze waakhonden in Den Haag die toezien op een veilige en verantwoorde gokmarkt.
Toch zie ik in mijn gesprekken met spelers en insiders een interessante, maar ook zorgwekkende trend: steeds meer mensen die worstelen met een gokprobleem, willen niet worden geregistreerd in Cruks. Ze zoeken naar alternatieven en vermijden die verplichte registratie. Is het dan gek dat ze ook op buitenlands online casino’s gaan spelen, waar die bescherming veel minder is? Laten we samen eens kijken waarom dat zo is en wat je moet weten als je jezelf hierin herkent.
Wat is Cruks precies en waarom bestaat het?
De Ksa legt met Cruks een stevige basis voor verantwoord spelen. Het systeem werkt zo: als jij of iemand in je omgeving inschat dat je een gokprobleem hebt, kun je jezelf of die persoon laten registreren in Cruks. Vanaf dat moment wordt het onmogelijk om nog bij legale aanbieders te spelen. Het idee is simpel:
- Voorkomen dat mensen met gokproblemen blijven doorspelen. Zorgen dat aanbieders geen klanten bedienen die zichzelf willen beschermen. Een centraal overzicht creëren zodat hulpverlening effectiever kan zijn.
In jip-en-janneketaal: Cruks is als een grote, onzichtbare muur die voorkomt dat je in de verleiding komt om te blijven gokken als het je boven het hoofd groeit.
Waarom zoeken sommige spelers een alternatief voor Cruks?
Maar hier komt het lastige: het systeem is niet voor iedereen de perfecte oplossing. Er zijn meerdere redenen waarom sommige gokkers niet in Cruks willen:
Privacy en anonimiteit: Niet iedereen voelt zich comfortabel bij het idee dat hun gokprobleem geregistreerd wordt in een database, ook al is die afgeschermd. De verplichte uitsluiting zonder maatwerk: Cruks blokkeert alle legale aanbieders volledig. Voor sommige mensen voelt dat als teveel in één keer, zeker als ze misschien eerst gecontroleerd en begeleid willen afbouwen. Twijfel over de effectiviteit: Niet iedereen is ervan overtuigd dat uitsluiting alleen helpt, zonder aanvullende hulp of therapie. De drempel om hulp te zoeken: Het feit dat aanmelden direct leidt tot uitsluiting kan sommige gokkers juist afschrikken om überhaupt hulp te zoeken.Is het dan gek dat ze een andere weg zoeken? Niet per se.
Het gebrek aan flexibiliteit binnen Cruks
Wat ik vaak hoor, is dat Cruks als té rigide wordt ervaren. Kijk, het zit zo: zodra je in het register staat, kun je nergens met een Nederlandse vergunningsvestiging spelen. Dat is een alles-of-niets-methode en daar zitten mensen niet altijd op te wachten.
Wat als iemand wil minderen, in plaats van stoppen? Wat als je tijdelijk een pauze wilt? Of als je anoniem wil blijven, zonder een officiële 'stempel'? Dat zijn stuk voor stuk legitieme vragen waar Cruks zo op dit moment niet echt een antwoord op heeft. Het systeem kent weinig nuance.
Daarbij komt dat het supportaanbod wel steeds uitgebreider wordt, maar nog altijd niet voor iedereen toegankelijk of passend is. En het gevoel van controle behouden over je herstelproces is cruciaal bij gokverslaving.
De verleiding van buitenlandse online casino’s
Hier wringt de schoen: sommige spelers die Cruks willen vermijden, stappen over naar buitenlandse online casino’s die geen Nederlandse vergunningen hebben. Daar geldt de Cruks-uitsluiting niet. Dat klinkt misschien aantrekkelijk, maar is tegelijkertijd een risicovolle keuze.
Veel mensen vergeten of realiseren zich niet dat deze buitenlandse aanbieders vaak niet dezelfde wettelijke bescherming en hulpmiddelen bieden als legale Nederlandse casino’s. Denk bijvoorbeeld aan:
- Geen toegang tot Cruks-uitsluiting, waardoor het risico op doorspelen toeneemt. Minder strenge controles op verantwoord spelen. Een grotere kans op misleidende bonussen en marketing gericht op kwetsbare spelers. Onduidelijke of geen ondersteuning bij gokproblemen vanuit de exploitant.
Is het dan gek dat de waakhonden in Den Haag waarschuwen voor het spelen bij niet-gereguleerde buitenlandse casino’s? Zeker dekrantnieuws.nl niet. Maar het is ook niet zwart-wit: er zijn anonieme gokkers die zeggen dat ze daar tijdelijk meer vrijheid ervaren. Alleen: dat kan ook gevaarlijk zijn.
Alternatieve hulp voor gokverslaving zonder registratie in Cruks
Gelukkig zijn er naast Cruks ook andere mogelijkheden om aan de slag te gaan met een gokprobleem, zonder dat je meteen officieel geregistreerd wordt in een centraal register. Denk aan:
- Zelfhulporganisaties: Bijvoorbeeld Gokstop of De Leger des Heils, waar je anoniem terecht kunt voor gesprekken en advies. Online zelftesten en apps: Deze kunnen helpen om inzicht te krijgen in jouw gokgedrag zonder administratie. Professionele counseling: Via instellingen die privacy hoog in het vaandel hebben en niet per se moeten registreren. Steungroepen zoals Gamblers Anonymous (GA): Waar je ervaringen deelt zonder verplichtingen of registratie.
Deze vormen van hulp zijn waardevol, vooral voor mensen die wantrouwig staan tegenover officiële registratie. Het is belangrijk dat je een weg vindt die bij jou past en waar je vertrouwen in hebt.
Conclusie: wat te doen als je niet in Cruks wil maar wel hulp zoekt?
Kijk, het blijft een lastige balans. Aan de ene kant wil de Ksa met Cruks ervoor zorgen dat mensen met een gokprobleem worden beschermd en niet verder in de problemen raken. Aan de andere kant vraagt herstel vaak om maatwerk, vertrouwen en privacy — iets wat het Cruks-systeem in zijn huidige vorm niet volledig biedt.
Is het dan gek dat sommige gokkers geen fan zijn van Cruks en op zoek gaan naar alternatieven, misschien zelfs naar buitenlandse casino’s? Nee, dat is een realistische reactie. Maar het is ook belangrijk om je te realiseren dat die alternatieven lang niet altijd veiliger zijn. Buitenlandse casino’s kennen geen waakhond die jouw belangen beschermt en missen veel van de tools die in Nederland verplicht zijn.
Dus mijn advies? Zoek hulp op manieren die bij jou passen. Wees niet bang om te praten over je problemen, ook als je anoniem wil blijven. Zet stapjes, klein of groot. En als Cruks voor jou te rigide voelt, kijk dan naar alternatieven voor alternatieve hulp gokverslaving. Die bestaan en worden steeds beter bereikbaar.
Want uiteindelijk draait het erom dat jij controle krijgt over het gokken, en niet andersom. En daar kunnen zowel de Nederlandse waakhonden, Cruks én alternatieve hulpverlening je bij helpen.